Hašimoto (Hashimoto thyroiditis) predstavlja dio spektra autoimunih oboljenja štitaste žlijezde koji je posljedica autoimune destrukcije ćelija štitaste žlijezde, što vodi ka smanjenoj produkciji tiroidnih hormona ili hipotireozi. Time postaje glavni uzročnik smanjene funkcije štitaste žlijezde
Češće se javlja kod žena nego kod muškaraca (4:1), pa je pol, zajedno s genetskom predispozicijom, ono što u najvećoj mjeri određuje ovo oboljenje.
– Pacijenti uglavnom imaju nespecifične tegobe, među njima su izraženi osjećaj umora, nedostatak energije, pospanost, poremećaj koncentracije, zaboravnost, dobijanje u tjelesnoj težini, osjećaj nelagodnosti u vratu, poremećaj menstrualnog ciklusa…
LABORATORIJA JE VEOMA VAŽNA
Problemi su takvi da mogu da prate i mnoga druga oboljenja, pa se pravilna dijagnoza može postaviti jedino nakon detaljnog pregleda ljekara
– Fizikalni nalaz je određen godinama pacijenta i stepenom hipotireoze. Mogu se uočiti podbulost, otoci oko očiju, suha i hladna koža, ispucali i tanki nokti, usporen srčani rad uz povišen krvni pritisak (dijastolni), usporen govor, usporeni refleksi.
SIMPTOMI KOJI UKAZUJU NA PROBLEM SA ŠTITNOM ŽLIJEZDOM:
– Porast tjelesne težine
– Umor
– Pospanost
– Usporenost
– Glavobolje
– Bol u mišićima
– Depresivno raspoloženje
– Zaboravnost
– Promuklost
– Opadanje kose
– Suha koža
– Usporen rad srca
– Nizak pritisak
– Oteklo lice i kapci
– Zimogrožljivost
– Smanjeno znojenje
– Zatvor
– Pad libida
– Bljedonarandžasti dlanovi i tabani
Laboratorijski nalazi mogu da potvrde primarnu hipotireozu na koju sumnja ljekar.
– Potrebno je odrediti TSH, koji je povišen, i FT4, koji je nizak, kao i markere autoimunog procesa u štitastoj žlijezdi: TPOat i TGat (povišeni su). Pri postavljanju dijagnoze treba imati u vidu da postoji manji broj pacijenata kod kojih nisu prisutna povišena antitela (TGat TPOat), ali koji takođe imaju tiroiditis. Tada se precizna dijagnoza postavlja aspiracionom biopsijom štitaste žlijezde
Poželjne su i dodatne analize.
– Treba provjeriti KKS (kompletnu krvnu sliku s leukocitarnom formulom), masti. Osnovnim metaboličkim panelom analiza mogu se utvrditi i anemija, povišene masti, snižena filtracija bubrega, hiponatrijemija, povišen enzim kreatin, a od hormonskih nalaza prolaktin, koji luči endokrina žlijezda hipofiza, a od izuzetne je važnosti za regulisanje menstrualnog ciklusa.
Ultrazvučnim pregledom štitaste žlijezde potrebno je procijeniti njenu veličinu, izmijenjenost ehoteksture žlezde i moguće postojanje nodusa.
PRILAGODITE JELOVNIK
DA – Konzumirajte svježe, sirove ili barene alkalne namirnice:
celer, brokoli, beli i crni luk, krastavac, šargarepu, blitvu, karfiol, paradajz, plavi patlidžan, masline, prokelj, peršun, mladi spanać, zelenu salatu, kupus, rukolu, praziluk, kelerabu, pečurke, bundevu, ječmene i pšenične klice, nanu, zeleni čaj, limun, jabuke, banane, trešnje, grejpfrut, narandže, lubenicu, aloja veru, noni…
NE – Ne treba da koristite, ili koristite u manjim količinama:
svinjetinu, junetinu, konzerve tune, čokoladu, sladoled, beli pirinač, bijeli hleb, peciva, kafu, pivo i druga alkoholna pića, gazirana pića, zaslađene sokove, sve šećere, kačkavalj, kuhinjsku so, crni čaj, kikiriki, brusnicu.
Kombinujte kiselu hranu sa alkalnom – crveno meso sa zelenim salatama ili morske plodove s brokolijem i blitvom.
KAKO SE LIJEČI HIPOTIREOZA
– Nadoknadom hormona levotiroksina, kojom se uspostavlja kliničko i biohemijsko eutiroidno stanje. Mlađim pacijentima i onima koji nemaju druge probleme sa zdravljem, pri prvom pregledu se prepisuje tzv. puna doza lijeka, a postepeno uvođenje je potrebno kod starijih pacijenata, kao i kod onih sa srčanim oboljenjima, uz kontrole nalaza na svakih 6-8 nedjelja. Po dostizanju eutiroidnog statusa, potrebno je jednom do dva puta godišnje provjeriti TSH i FT4 i uraditi kliničku evaluaciju simptoma hipotireoze ili jatrogenog hipertiroidizma.
Da li i trudnice smiju da piju lijekove da bi se poboljšao rad štitaste žlijezde?
– Trudnoća je stanje s povećanim potrebama za tiroidnim hormonima, pa se pacijentkinjama s neadekvatnom tiroidnom rezervom uvodi terapija levotiroksinom.
Dakle, slobodno mogu da uzimaju ovaj lijek.
(Magazin Lena)
